تقسیم ترکه چیست؟
تقسیم ترکه به فرآیند قانونی توزیع اموال، دارایی‌ها و بدهی‌های متوفی بین وراث قانونی گفته می‌شود. این فرآیند پس از تحریر ترکه (ثبت و ارزیابی اموال) و اخذ گواهی انحصار وراثت انجام می‌گیرد و بر اساس طبقات ارث تعیین شده در قانون مدنی ایران صورت می‌پذیرد.
مراحل قبل از تقسیم ترکه
پیش از تقسیم نهایی اموال، باید این مراحل به ترتیب انجام شود:
1. اخذ گواهی فوت
- اولین گام رسمی پس از فوت
- دریافت از ثبت احوال محل فوت
2. درخواست گواهی انحصار وراثت
- تعیین وراث قانونی
- نیازمند آگهی در روزنامه رسمی
- [وکیل انحصار وراثت] می‌تواند این فرآیند را تسهیل کند
3. تحریر ترکه
- ثبت و ارزیابی دقیق کلیه اموال
- شامل اموال منقول و غیرمنقول
- تعیین بدهی‌های متوفی
- تهیه صورت‌جلسه رسمی
4. پرداخت بدهی‌ها و وصیت
- ابتدا بدهی‌ها از اموال پرداخت می‌شود
- سپس تا یک سوم اموال طبق وصیت تقسیم می‌شود
تقسیم ترکه تاجر متوفی (موارد خاص)
در مورد تجار و صاحبان کسب‌وکار، تقسیم ترکه پیچیدگی‌های خاصی دارد:
ویژگی‌های تقسیم ترکه تاجر
- ارزیابی دارایی‌های تجاری
- ارزش‌گذاری سرقفلی
- محاسبه موجودی کالا
- بررسی حساب‌های دریافتنی و پرداختنی
- وضعیت قراردادهای تجاری
- بررسی قراردادهای در جریان
- تعیین تکلیف شرکای تجاری
- اموال خاص تجاری
- حقوق معنوی و برندها
- پروانه‌های کسب و مجوزها
- بدهی‌های تجاری
- طلبکاران تجاری اولویت دارند
- ممکن است نیاز به تصفیه کسب‌وکار باشد
مراحل اضافی برای تجار
- تشکیل پرونده در اداره ثبت شرکتها
- اطلاع‌رسانی به اتاق اصناف
- انتشار آگهی برای طلبکاران تجاری
- امکان تعیین مدیر تصفیه توسط دادگاه
چرا گروه وکلایی سخن قانون؟
ما با سال‌ها تجربه در امور تقسیم ترکه، به شما کمک می‌کنیم:
✅ تسریع فرآیندهای اداری و قضایی
✅ حل اختلافات بین وراث بدون تنش
✅ ارزیابی تخصصی اموال و دارایی‌ها
✅ پیگیری ویژه پرونده‌های تجاری
✅ مشاوره رایگان در تمام مراحل
تفاوت تقسیم ترکه با تحریر ترکه
- تحریر ترکه: مرحله شناسایی و ارزیابی اموال
- تقسیم ترکه: مرحله توزیع نهایی اموال بین وراث
- تحریر ترکه مقدمه ضروری برای تقسیم ترکه است
مراحل قانونی تقسیم ترکه
1. اخذ گواهی انحصار وراثت
پیش نیاز اصلی تقسیم ترکه، دریافت گواهی انحصار وراثت از دادگاه است. [وکیل انحصار وراثت] می‌تواند این فرآیند را تسریع کند.
2. انجام تحریر ترکه
کلیه اموال متوفی باید در [تحریر ترکه] به دقت ثبت و ارزیابی شود.
3. تقسیم بر اساس طبقات ارث
اموال بر اساس [طبقات ارث] قانون مدنی تقسیم می‌شود:
- طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان
- طبقه دوم: اجداد، خواهر و برادر
- طبقه سوم: عمه، عمو، خاله، دایی
4. توافق یا حکم دادگاه
- در صورت توافق وراث، تقسیم به صورت مسالمت‌آمیز انجام می‌شود
- در صورت اختلاف، دادگاه حکم نهایی را صادر می‌کند
مدارک مورد نیاز برای تقسیم ترکه
- گواهی انحصار وراثت
- صورت‌جلسه تحریر ترکه
- شناسنامه متوفی و وراث
- اسناد مالکیت اموال
- وصیت‌نامه (در صورت وجود)
نقش وکیل در تقسیم ترکه
یک [وکیل انحصار وراثت] متخصص می‌تواند:
✅ فرآیند تقسیم را تسریع کند
✅ از حقوق موکل در برابر سایر وراث دفاع کند
✅ اختلافات را بدون نیاز به دادگاه حل کند
✅ تقسیم عادلانه بر اساس قانون را تضمین کند
نمونه دادخواستم تقسیم ماترک متوفی
ریاست محترم مجتمع قضایی ” نام شهرستان محل اقامت متوفی ”
با سلام احتراماً به استحضار می رساند:
شادروان ….. فرزند…….. مورث قانونی در تاریخ …….. در محل اقامت دائمی خود در………. در گذشته اند و اینجانب………. به شماره شناسنامه ……. و خوانده/خواندگان به ترتیب به شماره‌های شناسنامه ………. ورثه حین الفوت می‌باشیم. که گواهی انحصار وراثت صادره به شماره ….. مورخ ……. صادره از شعبه ” شماره و نام شهرستان”مستند قانونی وراثت می‌باشد. نظر به اینکه ما ترک فیمابین ورثه تقدیم نگردیده است فلذا صدور حکم بر تقسیم ماترک فیمابین ورثه به استناد 300 و 317 قانون امور حسبی مورد استدعاست. در صورتیکه ماترک قابل تقسیم نباشد صدور دستور فروش و تقسیم ثمن حاصله فی مابین ورثه بر اساس حصه‌های قانونی مندرج در گواهینامه انحصار وراثت فوق الذکر به انضمام کلیه خسارات قانونی و هزینه دادرسی مورد استدعاست.
سوالات متداول (FAQ)
1. تقسیم ترکه چقدر طول می‌کشد؟
بین 3 تا 12 ماه بسته به پیچیدگی پرونده و همکاری وراث.
2. اگر یکی از وراث مخالف تقسیم باشد چه؟
با حکم دادگاه و احتمالاً از طریق اجرای احکام تقسیم انجام می‌شود.
3. سهم الارث زن و مرد چگونه است؟
طبق قانون، سهم مرد دو برابر زن است (به جز در برخی موارد خاص).
4. آیا می‌توان قبل از تحریر ترکه، تقسیم را انجام داد؟
خیر، تحریر ترکه مرحله ضروری قبل از تقسیم است.
5. هزینه تقسیم ترکه چقدر است؟
بستگی به ارزش اموال و هزینه‌های کارشناسی دارد.
6. اگر متوفی بدهکار باشد چه؟
ابتدا بدهی‌ها از اموال پرداخت می‌شود، سپس باقیمانده تقسیم می‌شود.
7. تقسیم اموال مشاع چگونه است؟
با تعیین سهم الشریف هر مالک یا از طریق فروش و تقسیم پول.
8. آیا می‌توان سهم الارث را فروخت؟
بله، پس از تعیین سهم هر وارث، امکان نقل و انتقال وجود دارد.
9. نقش شورای حل اختلاف در تقسیم ترکه چیست؟
در موارد غیرمناقشه‌ای می‌تواند تقسیم را انجام دهد.
10. اگر ورثه در خارج از کشور باشند چه؟
می‌توانند وکالت رسمی به فردی در ایران بدهند.
📞 برای دریافت مشاوره تخصصی همین امروز با گروه وکلای سخن قانون تماس بگیرید
